Standardy ochrony małoletnich – jak uregulować kwestię korzystania z Internetu w placówce? Jak przeciwdziałać cyberprzemocy?

Standardy ochrony małoletnich – jak uregulować kwestię korzystania z Internetu w placówce? Jak przeciwdziałać cyberprzemocy?

Już 15 lutego 2024 r. wejdą w życie przepisy  ustawy z dnia 28 lipca 2023 r. o zmianie ustawy – Kodeks rodzinny i opiekuńczy oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2023 r. poz. 1606).  

Na podstawie art. 7 powołanej regulacji prawnej w ustawie z dnia 13 maja 2016 r. o przeciwdziałaniu zagrożeniom przestępczością na tle seksualnym (Dz. U. z 2023 r. poz. 1304) wprowadza się zmianę w tytule, który od lutego będzie brzmiał „o przeciwdziałaniu zagrożeniom przestępczością na tle seksualnym i ochronie małoletnich”.

Poza zmianą tytułu novum stanowi wprowadzenie standardów ochrony małoletnich – czyli zespołu reguł pozwalających na zagwarantowanie podopiecznym placówek, w których przebywają dzieci, szeroko pojętego bezpieczeństwa. Do wprowadzenia standardów ochrony dzieci zobowiązani będą nie tylko dyrektorzy szkół, czy przedszkoli, ale także osoby prowadzące między innymi placówki artystyczne czy medyczne. Celem standardów jest zapewnienie bezpieczeństwa małoletnim w każdej przestrzeni życia społecznego, w której przebywają.

Na potrzeby niniejszego artykułu uwaga zostanie skierowana przede wszystkim na standardy formułowane przez szkoły. Standardy ochrony małoletnich obejmować powinny szereg zasad, usystematyzowanych w dokumencie, z którego korzystać może cała społeczność szkolna. Zaleca się w związku z tym zapisanie ich w dwóch formach – dla uczniów oraz nauczycieli/rodziców. Uzasadnione jest bowiem stworzenie dokumentu zrozumiałego dla dzieci, jak również spisanie standardów ochrony małoletnich w sposób precyzyjnych dla dorosłych przedstawicieli społeczności szkolnej.

Standardy ochrony małoletnich zgodnie z treścią art. 22 c Ustawy  13 maja 2016 r. o przeciwdziałaniu zagrożeniom przestępczością na tle seksualnym (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1304 z późn. zm.) powinny zawierać między innymi:

1) zasady zapewniające bezpieczne relacje między małoletnim a personelem placówki lub organizatora, a w szczególności zachowania niedozwolone wobec małoletnich;

2) zasady i procedurę podejmowania interwencji w sytuacji podejrzenia krzywdzenia lub posiadania informacji o krzywdzeniu małoletniego;

3) procedury i osoby odpowiedzialne za składanie zawiadomień o podejrzeniu popełnienia przestępstwa na szkodę małoletniego, zawiadamianie sądu opiekuńczego oraz w przypadku instytucji, które posiadają takie uprawnienia, osoby odpowiedzialne za wszczynanie procedury “Niebieskie Karty”;

4) zasady przeglądu i aktualizacji standardów;

5) zakres kompetencji osoby odpowiedzialnej za przygotowanie personelu placówki lub organizatora do stosowania standardów, zasady przygotowania tego personelu do ich stosowania oraz sposób dokumentowania tej czynności;

6) zasady i sposób udostępniania rodzicom albo opiekunom prawnym lub faktycznym oraz małoletnim standardów do zaznajomienia się z nimi i ich stosowania;

7) osoby odpowiedzialne za przyjmowanie zgłoszeń o zdarzeniach zagrażających małoletniemu i udzielenie mu wsparcia;

8) sposób dokumentowania i zasady przechowywania ujawnionych lub zgłoszonych incydentów lub zdarzeń zagrażających dobru małoletniego.

1)wymogi dotyczące bezpiecznych relacji między małoletnimi, a w szczególności zachowania niedozwolone;

2) zasady korzystania z urządzeń elektronicznych z dostępem do sieci Internet;

3) procedury ochrony dzieci przed treściami szkodliwymi i zagrożeniami w sieci Internet oraz utrwalonymi w innej formie;

4) zasady ustalania planu wsparcia małoletniego po ujawnieniu krzywdzenia.

Zatem, jak zauważono w powołanym przepisie, konieczne jest ustalenie między innymi zasad korzystania z urządzeń elektronicznych z dostępem do sieci Internet.

Pojawia się w związku z tym pytanie: jak uchronić dzieci przed cyberprzemocą i zagrożeniami związanymi z korzystaniem z Internetu?

Odpowiedź na powyższe pytanie z założenia powinny stanowić właśnie standardy ochrony małoletnich. Reguły wskazujące jak należycie powinno korzystać się z Internetu w Placówce powinny być każdorazowo indywidualnie ustalone przez organ prowadzący szkołę wraz z kadrą pedagogiczną. Pozwala to na stworzenie zasad dopasowanych do danej placówki i sposobu jej funkcjonowania. Niemniej jednak w piśmiennictwie zauważa się kilka ogólnych  kwestii, które powinny być zawarte w standardach ochrony małoletnich w zakresie korzystania w urządzeń elektronicznych i Internetu.

Po pierwsze, placówka powinna wyznaczyć osobę odpowiedzialną za sprawowanie pieczy nad sposobem korzystania z urządzeń posiadających dostęp do Internetu przez dzieci. Oznacza to w szczególności regularne aktualizowanie systemów o stosowane programy zabezpieczające przez dostępem do nieodpowiednich treści, jak również weryfikowanie treści znajdujących się na szkolnym sprzęcie.

Kolejno, zaleca się organizację warsztatów dla uczniów, podczas których będą mieli możliwość dowiedzenia się jak właściwie korzystać z sieci Internet, a ponadto zostanie im zwrócona uwaga na zagrożenia, w tym zjawisko cyberprzemocy.

Podkreśla się również obowiązek ciążący na nauczycielu, polegający na nadzorowaniu działań dzieci w trakcie zajęć przy użyciu sprzętu elektronicznego.

Ostatecznie, zachęca się placówki do zapewnienia uczniom materiałów dydaktycznych odnoszących się do zasad bezpiecznego korzystania z Internetu.

Przywołane postępowanie stanowi jedynie przykłady działań, które placówka powinna podjąć. Jeśli zależy Państwu na sformułowaniu pełnego dokumentu standardów ochrony małoletnich dostosowanego do Państwa Placówek zachęcamy do kontaktu. Jako Kancelaria specjalizująca się w prawie oświatowym z chęcią podejmiemy się stworzenia standardów ochrony małoletnich, które w pełni odpowiedzą na potrzeby Państwa Placówki.