Dopłata kwoty dotacji po aktualizacji stawki – czy może być wypłacona jednorazowo, czy w transzach?

Dotacje dla placówek oświatowych to bardzo złożony temat, dlatego klienci naszej kancelarii w Poznaniu mają wiele pytań związanych z tym tematem.

Wątpliwości budzi między innymi kwestia tego, czy w przypadku powstania po stronie gminy obowiązku dopłaty placówce kwoty dotacji z uwagi na aktualizację stawki, wypłata ta powinna nastąpić jednorazowo, czy też w transzach. Problem ten został przeanalizowany przez radców prawnych i adwokatów z naszej kancelarii i odpowiedź jest następująca: kwota stanowiąca różnicę pomiędzy wartością dotacji, które powinny być wypłacone do końca roku według zaktualizowanej stawki, a wartością dotacji przekazanych przed dniem aktualizacji może być przekazana organowi prowadzącemu placówkę w częściach lub też jednorazowo – w dowolnym miesiącu następującym po aktualizacji.

Sposób rozliczenia kwoty dotacji po aktualizacji jej stawki określa przepis art. 43 ust. 4 ustawy o finansowaniu zadań oświatowych, zgodnie z którym: Jeżeli wysokość dotacji, o której mowa w art. 15-21, art. 25 ust. 1-4 i 8, art. 26 ust. 1, 2 i 8, art. 28-30, art. 31 ust. 1, art. 40 i art. 41, uległa zmianie, suma kolejnych przekazywanych części dotacji odpowiednio na dziecko objęte wczesnym wspomaganiem rozwoju, ucznia, wychowanka, uczestnika zajęć rewalidacyjno-wychowawczych lub słuchacza kwalifikacyjnego kursu zawodowego, począwszy od pierwszego dnia obowiązywania zaktualizowanej kwoty dotacji, stanowi różnicę pomiędzy wysokością dotacji, o której mowa odpowiednio w art. 15-21, art. 25 ust. 1-4 i 8, art. 26 ust. 1, 2 i 8, art. 28-30, art. 31 ust. 1, art. 40 i art. 41, według stanu na pierwszy dzień obowiązywania zaktualizowanej kwoty dotacji, a sumą części dotacji przekazanych odpowiednio na dziecko objęte wczesnym wspomaganiem rozwoju, ucznia, wychowanka, uczestnika zajęć rewalidacyjno-wychowawczych lub słuchacza.

Upraszczając treść powyższego przepisu, można wskazać, że jego istota sprowadza się do tego, że po aktualizacji stawki dotacji obliczyć kwotę dotacji należnej za cały rok (według nowej stawki), a następnie odjąć od tej kwoty sumę dotychczas przekazanych części dotacji. Jak widać, ustawa nie precyzuje jednak terminu i sposobu, w jaki kwota stanowiąca dopłatę dotacji powinna być przekazana organowi prowadzącemu placówkę oświatową. Każdy prawnik w takiej sytuacji zajrzałby do piśmiennictwa. Na to pytanie odpowiada Komentarz do ustawy o finansowaniu zadań oświatowych pod redakcją Mateusza Pilicha. Zgodnie z nim: Po dokonaniu aktualizacji, jeśli kwota dotacji ulegnie zmianie, zgodnie z ust. 4 komentowanego artykułu, należy tak ustalić wysokość przyszłych części dotacji, aby suma wszystkich części dotacji wynosiła tyle, ile wynosi ostateczna kwota dotacji. Zgodnie z przepisami ust. 4 należy więc od aktualnej wysokości dotacji odjąć sumę części dotacji przekazanej na dziecko do miesiąca aktualizacji włącznie. Tak uzyskaną różnicę należy wypłacić w pozostałych do końca roku budżetowego częściach dotacji. Z matematycznego punktu widzenia postępowanie takie zapewni, że w całym roku budżetowym zostanie wypłacona (w 12 częściach) ostateczna kwota dotacji dla dziecka. Dla przykładu, jeśli w miesiącu pierwszej aktualizacji, który przypadł w kwietniu, kwota dotacji wzrosła z 6000 zł do 7200 zł, a do kwietnia włącznie wypłacono 4×500 zł, suma pozostałych 8 części (od maja do grudnia) musi wynosić: 7200 zł – 4×500 zł = 5200 zł. Pozostaje do określenia, czego ustawa nie precyzuje, czy pozostałe 5200 zł wypłacić w 8 równych częściach (po 650 zł) czy też może wypłacać co do zasady 1/12 aktualnej kwoty dotacji (w tym przypadku 7200/12 = 600), natomiast całą wartość wynikającą z różnicy kwot dotacji między aktualną a poprzednią, dla czterech poprzednich miesięcy (czyli 400 zł), wypłacić dodatkowo w jednym miesiącu, np. w maju. Ustawa nie precyzuje tej kwestii. W praktyce niektóre j.s.t. rozkładają efekt wyrównania na raty, a niektóre wyrównują jednorazowo w najbliższym miesiącu. Teoretycznie można sobie wyobrazić (i zdarzają się, na szczęście nieczęsto, takie praktyki), że wyrównanie następuje jednorazowo w przypadku zwiększenia kwoty dotacji, tyle że w grudniu. Wydaje się, że j.s.t., podejmując decyzję o sposobie rozłożenia wyrównania na poszczególne miesiące, powinna brać pod uwagę możliwość stabilnego funkcjonowania finansowego przez dotowaną jednostkę.

Widać więc, że zgodnie z wyżej zacytowanym komentarzem, dopłata kwoty dotacji może być wypłacona jednorazowo, ale wypłata taka nie jest również obowiązkiem gminy. To do gminy należy więc decyzja o tym, w jakim terminie i w jaki sposób wypłacić wyrównanie.