Co powinna zawierać umowa o przekazaniu prowadzenia szkoły publicznej osobie fizycznej lub prawnej?

Ostatnim krokiem zmierzającym do przekazania szkoły, której organem prowadzącym jest jednostka samorządu terytorialnego osobie fizycznej lub osobie prawnej jest podpisanie stosownej umowy. Dlatego też wielokrotnie zarówno osoby reprezentujące gminę, czy powiat, jak i osoby, zamierzające przejąć szkołę mają wiele pytań związanych z tym, co taka umowa o przekazaniu szkoły do prowadzenia powinna zawierać, by była ważna i nie rodziła w przyszłości konfliktów. Zgodnie z art. 9 ust 3 Prawa oświatowego umowa taka powinna określać: w przypadku szkoły podstawowej – wskazanie, czy ustala się obwód, tryb ponownego przejęcia szkoły przez jednostkę samorządu terytorialnego (w przypadkach wskazanych w art. 9 ust 5 i 6 prawa oświatowego), warunki korzystania z mienia przejętej szkoły, tryb kontroli przestrzegania warunków umowy a także warunki i tryb wypowiedzenia umowy.

Każdy z tych warunków wymaga omówienia, a w przypadku wątpliwości warto się zwrócić do prawnika specjalizującego się w prawie oświatowym.

Obwód

Przez obwód rozumie się zasięg terytorialny szkoły. O wyznaczenie szkole obwodu może wnioskować osoba, która ma przejąć szkołę. Wyznaczenie obwodu może również wynikać z uzupełnienia sieci szkolnej.

Tryb ponownego przejęcia szkoły przez jednostkę samorządu terytorialnego

Pomimo tego, że po przejęciu przez osobę fizyczną lub prawną dana szkoła przestaje być szkołą samorządową, jednostka samorządu terytorialnego nadal ma obowiązek sprawowania nad nią nadzoru. Dlatego w przypadku gdy po przejęciu placówki organ prowadzący nie przestrzega postanowień umowy lub prawa albo też sam dobrowolnie zrezygnuje z jej prowadzenia możliwe jest ponowne przejęcie szkoły przez jednostkę samorządu terytorialnego. W związku z tym umowa powinna zawierać tryb ponownego przejęcia, a więc powinny znaleźć się w niej zapisy dotyczące szczegółowe sposobu jej przejęcia – sposobu przekazania dokumentacji szkolnej, w tym dotyczącej przebiegu nauczania i sposobu przeprowadzenia inwentaryzacji mienia znajdujące się na terenie szkoły. Istotne jest również wskazanie, w jaki sposób będą rozliczane nakłady finansowe poczynione przez osobę fizyczną lub prawną na rzecz szkoły i w jaki sposób nastąpi zwrot dotacji, które nie zostały przez te osoby wykorzystane.

Warunki korzystania z mienia przejętej szkoły

Podejmując decyzję o przejęciu szkoły trzeba zdawać sobie sprawę, że mienie szkoły – zarówno nieruchomości, jak i ruchomości, pomimo jej przejęcia, pozostaje własnością samorządową. Osoba prowadząca przejętą szkołę nie może więc stać się właścicielem takiego majątku. Stąd konieczne jest szczegółowe uregulowanie w umowie kwestii sposobu korzystania z takiego mienia, w szczególności tego, czy korzystanie takie będzie miało charakter odpłatny czy nie, jaką odpowiedzialność za powierzone mienie będzie ponosił przejmujący, jakie obowiązki będą spoczywały na przejmującym w związku z powierzonym mieniem. Oprócz umowy przekazania szkoły organ wykonawczy jednostki samorządu terytorialnego zawrze odrębną umowę najmu, czy też użyczenia, która będzie zawierała szczegółowe postanowienia w tym zakresie – opierające się na założeniach poczynionych w umowie o przekazaniu

Tryb kontroli przestrzegania warunków umowy

Konieczność uregulowaniu trybu przestrzegania warunków umowy wiąże się z obowiązkiem nadzoru jednostki samorządu terytorialnego nad szkołą. Dlatego w umowie powinny się znaleźć postanowienia dotyczące warunków wstępu pracowników samorządu do szkoły, zakresu i sposobu weryfikacji dokumentacji szkolnej i żądania od dyrektora i innych pracowników uzyskania informacji oraz sposobu i terminu przekazania informacji o zamierzonej kontroli.

Warunki i tryb wypowiedzenia umowy

Wypowiedzenie umowy jest możliwe w przypadkach wskazanych w ustawie – gdy organ prowadzący szkołę nie przestrzega umowy lub prawa lub sam dobrowolnie zrezygnuje z dalszego jej prowadzenia. W miejsce wypowiedzenia możliwe jest również rozwiązanie umowy za porozumieniem stron. W wypowiedzeniu powinny znaleźć się postanowienia dotyczące okresu wypowiedzenia, sposobu przekazania majątku, inwentaryzacji majątku i dokumentu przekazania.