Brak opieki nad uczniem jako przesłanka przyjęcia odpowiedzialności dyscyplinarnej nauczyciela
Brak opieki nad uczniem jako przesłanka przyjęcia odpowiedzialności dyscyplinarnej nauczyciela
Do naszej Kancelarii prawa oświatowego często kierowane są pytania dotyczące postępowania dyscyplinarnego jakie może zostać wszczęte wobec nauczyciela.
W zasadzie dominujące zainteresowanie w tak konstruowanych pytaniach dotyczą dwóch kwestii:
-
jaki czyn może zostać uznany za podstawę przyjęcia odpowiedzialności dyscyplinarnej nauczyciela?;
-
jakiej kary może spodziewać się nauczyciel za uchybienie godności zawodu ?
W zasadzie na tak postawione pytania nie ma lepszej odpowiedzi jak praktyka orzecznicza. W niniejszym wpisie więc przeanalizujemy sytuację, która rzeczywiście miała miejsce i którą rozpatrywał ostatecznie Sąd Apelacyjny w Poznaniu.
Tytułem wstępu i odwołując się krótko do przepisów, zgodnie z Kartą nauczyciela:
Art. 6. [Obowiązki nauczyciela]
Nauczyciel obowiązany jest:
1)rzetelnie realizować zadania związane z powierzonym mu stanowiskiem oraz podstawowymi funkcjami szkoły: dydaktyczną, wychowawczą i opiekuńczą, w tym zadania związane z zapewnieniem bezpieczeństwa uczniom w czasie zajęć organizowanych przez szkołę;
2)wspierać każdego ucznia w jego rozwoju;
3)dążyć do pełni własnego rozwoju osobowego;
3a)doskonalić się zawodowo, zgodnie z potrzebami szkoły;
4)kształcić i wychowywać młodzież w umiłowaniu Ojczyzny, w poszanowaniu Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, w atmosferze wolności sumienia i szacunku dla każdego człowieka;
5)dbać o kształtowanie u uczniów postaw moralnych i obywatelskich zgodnie z ideą demokracji, pokoju i przyjaźni między ludźmi różnych narodów, ras i światopoglądów.
Art. 75. [Przesłanki odpowiedzialności dyscyplinarnej]
1. Nauczyciele podlegają odpowiedzialności dyscyplinarnej za uchybienia godności zawodu nauczyciela lub obowiązkom, o których mowa w art. 6.
Art. 76. [Kary dyscyplinarne]
1. Karami dyscyplinarnymi dla nauczycieli są:
1)nagana z ostrzeżeniem;
2)zwolnienie z pracy;
3)zwolnienie z pracy z zakazem przyjmowania ukaranego do pracy w zawodzie nauczyciela w okresie 3 lat od ukarania;
4)wydalenie z zawodu nauczyciela.
Przechodząc do rzeczonej sprawy Pana dyrektora Liceum obwinionego o to, że pełniąc funkcję opiekuna wycieczki szkolnej, będąc jednocześnie dyrektorem szkoły, podjął decyzję o samodzielnym powrocie ucznia uczestnika wycieczki – z miejscowości C. (Francja) do Polski, naraził ucznia na niebezpieczeństwo nie zapewniając mu opieki podczas podróży powrotnej do Polski, czym uchybił obowiązkom nauczyciela określonym w art. 6 pkt 1 ustawy z dnia 26 stycznia 1982r. Karta Nauczyciela (Dz. U. z 2006r. Nr 97, poz. 674 z późn. zm.), za co w myśl art. 75 ust 1 cyt. ustawy podlega odpowiedzialności dyscyplinarnej
Postanowieniem z 27 maja 2009 roku Komisja Dyscyplinarna dla Nauczycieli przy Wojewodzie (…) wszczęła postępowanie dyscyplinarne w stosunku do dyrektora I Liceum Ogólnokształcącego w W., obwiniając go o to, że:
pełniąc funkcję opiekuna wycieczki szkolnej, będąc jednocześnie dyrektorem szkoły, podjął decyzję o samodzielnym powrocie ucznia, uczestnika wycieczki, z miejscowości C. (Francja) do Polski, naraził ucznia na niebezpieczeństwo nie zapewniając mu opieki podczas podróży powrotnej do Polski, czym uchybił obowiązkom nauczyciela określonym w art. 6 pkt 1 ustawy z 26 stycznia 1982 roku Karta Nauczyciela, za co w myśl art. 75 ust. 1 cyt. ustawy podlega odpowiedzialności dyscyplinarnej.
Orzeczeniem dyscyplinarnym z 18 marca 2010 roku Odwoławcza Komisja Dyscyplinarna dla Nauczycieli przy Ministrze Edukacji Narodowej po rozpoznaniu sprawy w związku z odwołaniem obrońcy obwinionego od orzeczenia Komisji Dyscyplinarnej dla Nauczycieli przy Wojewodzie (…) z 18 września 2009 roku, utrzymała w mocy zaskarżone orzeczenie, którym wymierzono obwinionemu karę nagany z ostrzeżeniem.
W uzasadnieniu orzeczenia Komisja wskazała, że na obwinionym, jako opiekunie wycieczki szkolnej spoczywał obowiązek zapewnienia jej uczestnikowi bezpieczeństwa, bez względu na okoliczność, iż uczeń ten był pełnoletni.
Wycieczka o charakterze dydaktycznym, stanowiła formę zajęć organizowanych przez szkołę.
Obwiniony nie wypełnił prawidłowo powierzonej mu funkcji opiekuna wycieczki szkolnej, zezwalając na samodzielny powrót ucznia – uczestnika wycieczki, z Francji do Polski bez zapewnienia mu opieki w czasie podróży powrotnej.
Takim zachowaniem obwiniony naruszył obowiązek rzetelnego realizowania zadań związanych z powierzonym mu stanowiskiem oraz podstawowymi funkcjami szkoły.
Podkreślić należy, iż ostatecznie sprawa ta skończyła się umorzeniem z uwagi na przedawnienie, które w toku postępowania miało miejsce.
Sąd Apelacyjny w Poznaniu ostatecznie więc nie zajmował się oceną zachowania dyrektora, który dopuścił się lub nie czynu naruszającego godność zawodu nauczyciela poprzez zaniechanie opieki nad uczniem.
Niemniej jednak naszym zdaniem orzeczenia Komisji dyscyplinarnych, które zapadały w toku sprawy są jak najbardziej słuszne. Obowiązek opieki nad uczniem jest podstawowym obowiązkiem nauczyciela wobec ucznia. Tym bardziej szokujący jest stan faktyczny, w którym uczeń sam wracał do Polski, aż z odległej Francji.
W tym kontekście kara, która była orzekana wobec dyrektora – nagana z ostrzeżeniem, wydaje się kara łagodną.
Wyrok: Sąd Apelacyjny w Poznaniu, III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych Sygn. akt III APo 6/12 z dnia 18 kwietnia 2013 r.
Bardzo nam miło, że przeczytaliście Państwo niniejszy artykuł omawiający problematykę postępowania dyscyplinarnego nauczycieli. Mam nadzieję, że znaleźliście Państwo odpowiedź na swoje wątpliwości i pytania dotyczące postępowania dyscyplinarnego nauczycieli. W razie dalszych pytań zapraszam do kontaktu z jednym z naszych prawników zajmujących się oświatą i prowadzących postępowania dyscyplinarne nauczycieli:
radca prawny Joanna Janiak
radca prawny Joanna Jędrzejewska
adwokat Anna Konrady
aplikant adwokacki Michalina Koligot
– Adama Mickiewicza 18a/3, 60-834 Poznań.
